-
1 гъэгъуа
сушенный, вяленый/ ДыгъэкIэ, мафIэкIэ, IугъуэкIэ гъур ящIа, псы зыщIагъэкIа.МыIэрысэ гъэгъуа. Дзажэ гъэгъуа. Кхъуей гъэгъуа.* Бдзэжьей гъэгъуа щэным къыпокIри Салтер хохьэ Ост-Индием щыIэ дзэм. Ш. А. -
2 лы
I 1. мясо ( употребляемое в пищу)/ Iэщ (псэущхьэ) яукIам и пкъым щыщ Iыхьэхэу шхын папщIэу ягъэхьэзырыр.* Муратрэ Зырамыкурэ гупым къащыхыхьэжам удзыпцIэм хэлъ чийхэм лы гъэвари, лы гъэжьари, мырамысэ убзытахэри ятелът. Т. Хь.2. мясо ( мышечная ткань)/ Псэущхьэ Iэпкълъэпкъым щыщу фэмрэ къупщхьэмрэ я зэхуакум дэлъыр.* Сымаджэм и лъакъуэр къутащ, къупщхьэ дзакIэ жаным лыр къызэпиупщIри и щIыIум къэкIуащ. Хь. Хь.Лы зытелъхьэн набирать вес, жиреть ( о животных).* Щынэхэм фIыуэ заужьащ: лышхуэ зытралъхьащ. Iуащхь.Лы щабэ мягкотелый ( о человеке).Лы щIын = лы зытелъхьэн. Къущхьэхъу дахуа Iэщхэм лы ящIащ.Лыр гъэузын беспокоить, тревожить, волновать кого-л.Лыр къищын ходить в отрепьях.Лыр узын (щIэузын) беспокоиться, болеть душой за кого-что-л.* Шагъырокъуэм и лыр нэхъ узрэ ди колхозым щхьэкIэ? Щ. Ам.{И} лыр шхын (къэшхын) 1) подвести, жестоко обмануть кого-л. 2) издеваться над кем-л., заставить кого-л. нервничать, переживать. Иджыри къэс щхьэ къызжомыIарэ, сил мыгъуэр пшхай?лы гъэгъуа сушеное мясо/ МафIэм, дыгъэм ирагъэууэрэ гъур ящIа лы.лы гъур см. лы гъэгъуа.* Бысым гуащэм лы гъур гъэжьа Iэнэм къытригъэуващ. фольк.лы цIынэ 1. свежее, парное мясо/ ЗэраукIрэ куэд мыщIа Iэщым ил; лы мывэ е мыжьэ.Лы цIынэр упIэн. Лы цIынэр шыун.2. открытая рана/ Фэ темылъыу, зэIухауэ къаплъэ уIэгъэ.* Къупщхьэм телъ лы цIынэр щызгъэкъабзэм, щIалэр аргуэру къыхокIиикI. Хь. Хь.лы шыуа засоленное мясо, солонина/ Iей мыхъун папщIэ яупIэу шыгъу зыщахуа, шыгъушыпсым халъхьа лы.ЛыкIэ зэгухьэн (гухьэн) быть в кровном родстве с кем-л. -
3 вяленый
-ая, -ое гъэгъуа; вяленая рыба бдзэжьей гъэгъуа -
4 копчёный
-ая, -ое гъэгъуа; копченая рыба бдзэжьей гъэгъуа -
5 абрикос
-
6 выбгъуэ
вяленый говяжий бок/ Вы дзажэ (бгъуэщI) гъэгъуа.* Выбгъуэ къахьри Iэнэри къаузэдыжащ. Нарт. -
7 гербарий
гербарий/ КъэкIыгъэ гъэгъуа зэхуэхьэса.ЕджакIуэхэм гербарий ящIыну удз зэмылIэужьыгъуэ куэд зэхуахьэсащ. -
8 дзажэ
бок (человека, животных)/ СэмэгурабгъумкIи ижьырабгъумкIи блэгъум къыщыщIэдзауэ шхужьым нэсу Iэщым, цIыхум бгъуитIыр.Мэл дзажэ. Дзажэ гъэгъуа.{И} дзажэ дэмыхьэн = пэщ къыщымыхъун.дзажэ дакъэ грудинка/ Дзажэналъэхэр щызэхуэкIуэжу бгъэм жеж иIэ IувыпIэ (Iэщ яукIам ехьэлIауэ).* НэхъыжьыфIхэм пщIэ хуащI, дзажэ дакъэр хухах. фольк.дзажэ пщафэ часть туши от шейного позвонка до ребер/ Пщэм къытрахуу дзажэмкIэ ягъакIуэ лыпцIэ. -
9 къэрэкъурэ
сухие стебли высоких травянистых растений/ Жыгхэмрэ къуацэ-чыцэхэмрэ нэмыщI адрей къэкIыгъэ пIащэхэм я лъэдий гъуахэр.* Къэрэкъурэ фIэкIа пхъэгъэсын яIэтэкъым быным. Сов. Къэб. ифольк.къэрэкъурэ шей чай из набора различных сушенных полевых трав/ Губгъуэ удз гъэгъуа зэмылIэужьыгъуэхэм къащIэгъэвыкIа шей. -
10 лыжь
1. сушенное лежалое мясо/ Куэдрэ щылъа, гъэ ежьа лы гъэгъуа.Лыжь лэпс ефэн.* Улажьэм лыжь пшхынщ, умылажьэм лажьэ бгъуэтынщ. (погов.)2. мясо немолодого животного/ Жьы хъуа Iэщым ил.Лыжь телъын быть обязанным кому-л., быть чьим-л. должником.* - СлIо абы ущIеуэр?! Уи лыжь телъ? - жери ПIатIэ щIалэ цIыкIум къыщхьэщыжащ. фольк. -
11 мэрзей
пастила из фруктов, ягод в форме тонких пластов/ Пхъэщхьэмыщхьэ къыщIэпIытIыкIа, пIащIэу гъэгъуа шейхэдзэ.Мэрзейр дыгъэкIэ гъэгъун. Мэрзей хэдзауэ шей ефэн. -
12 мэхъычпхъафэ
высушенная кора гвоздичного дерева/ Мэхъычым (къэрмэфиблым) и пхъафэ гъэгъуа, шхыныгъуэхэм халъхьэу, ириIэзэу. -
13 пирамидэ
1. пирамида ( многогранник)/ Зи лъабжьэр щимэ е къуапэ куэд зиIэ, зи джабэхэр щимэрэ ищхьэмкIэ папцIэу щызэхуэкIуэж геометрическэ фигурэ.2. пирамида ( гробница)/ Пасэрей Египтым и фараонхэм я хьэдэр щIалъхьэу мывэм къыхэщIыкIа ухуэныгъэ ин, и лъабжьэр плIимэу, и джабэхэр щимэу, и щхьэр папцIэу.* Фараоныр лIа нэужьым ар хьэдэ гъэгъуа ящIырти пирамидэм щIалъхьэжырт. Ижь. д. и ист. -
14 тхыцIакIуэ
перекладина/ Псэуалъэм и тхыцIэ дыдэм тралъхьэ пхъэ кIыхьыр; пхъэшыкъу.* Гуэнэщым и тхыцIакIуэм дзажэ гъэгъуа фIэдзат. фольк. -
15 чыщмыщ
изюм/ Жызум гъэгъуа. -
16 ветчина
ж. I, мн. нет кхъуэл шыуа гъэгъуа -
17 гербарий
м. II гербарий, удз гъэгъуа щызэхуэхьэса -
18 сухарь
м. II (род. сухаря)
1. щIакхъуэ гъэгъуа, сухарь
2. перен. гущIэгьуншэ; сухое отношение гулъытэншэу хущытыныгъэ -
19 сухой
-ая, -ое
1. гъур, гъущэ; сухое белье жьыщIыгъэ гъущэ; сухая комната пэш гъущэ; сухое сено мэкъу гъущэ
2. гъур; сухой хлеб щIакхъуэ гъур; сухие фрукты пхъэщхьэмыщхьэ гъэгъуа
3. мыгуапэ, гу щабагъэ зыхэмылъ; сухой прием мыгуапэу егъэблэгъэныгъэ -
20 урюк
м. II, мн. нет хуэрэджэ, и купкъыр илъу гъэгъуа хуэрэджэ
Страницы
- 1
- 2